Mix Mastering Öncesi Hazırlık: Edit Yapmak

Birnevi mix mastering hazırlık aşaması olarak da adlandırabileceğimiz edit aşaması, müzik prodüksiyonu için kilit bir noktadır. Eğer alınan kaydın veya bilgisayar ortamında tasarlanmış bir aranjenin miksine edit yapılmadan başlanırsa, miks sırasında çözülmesi zor problemlere sebebiyet verilebilir.

Müzisyenseniz veya aranjörseniz ve bitmiş şarkınıza mix mastering yaptırmak istiyorsanız, ses mühendisine (veya mix mastering mühendisine) şarkınızın kanallarını göndermeden önce editlerinizi yapmış olmanız ses mühendisi için çalışılması kolay bir ortamı sağlamanız anlamına gelir ve bu iki tarafa da zaman kazandırır.
Edit aşamasında sırasıyla bitirdiğimize emin olmamız gereken belli başlı işler aşağıdaki gibidir:

1) Mix Mastering Öncesi Edit: İsimlendirme ve Gruplama

Kaydın büyüklüğüne göre kaydettiğimiz kanal sayısı değişir. Kafamızın karışmaması ve doğru yerde hızlı ve etkili hamleler yapabilmemiz için her bir kanala isim vermemiz gerekir. Bu isimlendirmenin bir standardı olursa eğer, kanalı bir gün yanlışlıkla kaybedersek proje dosyalarının içinde aradığımız kanal dosyasını bulup tekrar projeye dahil etmemiz daha kolay olur. İsimlendirmeyi kendimize göre bir standarda oturtmazsak, ses dosyasını bulmak için her bir kaydı tek tek dinlememiz gerekebilir.

Bir diğer önemli nokta ise gruplamadır. Aynı enstrüman grubuna ait kanalları bir grup içinde toplarsak, hepsini tek bir tuşla “mute” ve “solo” yapılabilir ve seviyelerini aynı anda değiştirebilir hale getirmiş oluruz. Hatta bazı DAW’larda (digital audio workstation yani kullandığınız ses kayıt programı) gruplanmış kanallar tamamen tek bir kanal gibi çalışır ve tek bir kanal üzerinde yaptığınız kes-yapıştır, kopyala-yapıştır, fade-in, fade-out ve cross-fade gibi işlemler hepsine aynı anda uygulanır. Bu bize oldukça fazla vakit kazandırır.

Gruplama özellikle akustik davul kaydı editleri için oldukça önemlidir. Davul kaydında genelde birden fazla mikrofon çeşitleri kullanıldığı için her bir mikrofonda sızmalar (leakage) bulunması kuvvetle muhtemeldir. Ve edit her bir track’in aynı yerinde aynı anda yapılmazsa bir mikrofonda kestiğiniz yer başka bir mikrofondaki sızıntı sebebiyle az miktarda (ve dolayısıyla zamanlaması bozuk şekilde) duyuluyor olabilir. Bu miksinizi bozar ve karmaşıklaştırır. Projenizde bu tarz sızıntılara sahip kayıtlar mevcutsa gruplama ve grupladıktan sonra kesip biçme işlemini yapmanız gerekmektedir.

Gruplamayı bir adım öteye taşımaksa her bir gruba bir renk atamaktır. Böylelikle edit sırasında gerçekleşmesi olası hataların tamamen önüne geçmiş olursunuz.

2) Fade Kullanma

Kayıt sırasında doğru anda doğru sesi yakalamak için kaydı durdurmadan, akışı bozmadan ses kaynağını kaydederiz. Günün sonunda aslında tamamını kullanmayacağımız ses dosyaları (track’ler) elimizde olur. Bu dosyaların kullanmayı seçtiğimiz yerlerini bulup kesmemiz gerekir. Kesme işleminden sonra yer yer bölünmüş track’lerin her bir parçasına “clip” deriz.

Bu clip’lerin miks içinde ortaya çıktığı ve kaybolduğu anların çok belli olmaması için yani “mikse yedirmek” için her bir clip’in başına sesi yavaşça yükseltecek bir “fade-in”, sonuna da sesi yavaşça kısacak bir “fade-out” yerleştiririz. Bazen bu clip’ler yanyana olabilir, bu durumda seçtiğimiz iki clip arasında farklılık duyulmaması için “cross-fade” dediğimiz işlemi uygularız. Bu işlem bir clip’in sesini kademeli olarak kısarken aynı anda diğerinin sesini kademeli olarak açmamızı sağlar.

Fade’leri bitmiş bir kanalda ise yapmamız gereken, eğer gerekliyse, her bir clip’in diğeriyle volume dengesini (clip gain) ayarlamaktır. Dengeli bir kanal üzerinde miks yapacak kişinin çalışması daha kolaydır.

3) Konsolide etme

Neden konsolide ederiz? Bilgisayarımız kaydın içeriği ve yapılan işlemler (editler) fazla olduğu takdirde bu işlemlerin hepsini aynı anda okumak için daha fazla RAM kullanır ve yorulur. Bunun önüne geçmek için konsolide edip tek bir clip’ten oluşan track’ler üzerinde çalışmak gerekebilir. Kullanılmak istenen yerleri kesilmiş, kullanılmayacak yerleri atılmış, clip’lerin fade’leri doğru yerlerde yapılmış ve clip gain dengeleri ayarlanmış bir track konsolide edilmeye hazırdır. Kullandığınız DAW’a göre farklı konsolide etme yöntemleri mevcuttur.

Aynı zamanda eğer mevzu bahis track’ler bilgisayar ortamında hazırlanmış midi sample’lardan oluşuyorsa, bunları ses dalgası formuna (waveform) getirme işlemi de konsolide etmeye dahildir. Günün sonunda projenizdeki her bir track’i waveform haliyle ve tek bir clip halinde görmek hem daha az göz yorar, hem bilgisayarınızın performansını yükseltir.

İsimlendirilmiş, gruplanmış, renklendirilmiş, kes-biç işlemi sonrası konsolide edilmiş tertemiz kanallara sahip olduktan sonra artık ses dosyalarınız mikse gönderilmeye hazır demektir. Bu andan sonra isterseniz bir müzik stüdyosuna gidip canlı olarak ses mühendisinizle konuşabilir, isterseniz de online mix mastering için internetten dosyalarınızı gönderebilirsiniz.

Prodüktörüm © online mix mastering için doğru adres. Bizimle hemen iletişime geçin.

Prodüktörüm © 2022